KARACİĞER YAĞLANMASINDA BESLENMEMİZ

En büyük organımız olan karaciğerin önemini anlamak için görevlerini bilmek gerekmektedir. Büyük ve çok yönlü bir fabrika gibi çalışan karaciğerin temel fonksiyonları şu şekilde sıralanabilir.

1. Vücudumuzun acil enerji deposu olmanın yanı sıra bazı vitamin ve mineralleri de depolar.
2. Yaşamın sürdürülebilmesi için gerekli olan vücut proteinlerinin üretimini sağlar.
3. Beslenmemiz içerisinde büyük öneme sahip yağların sindirim, emilimi ve kanda taşınabilmesi için gerekli safra asitlerini üretir.
4. Alkol başta olmak üzere vücudumuzu toksik maddelerden arındıran büyük bir detoks merkezidir. Bununla birlikte yabancı protein saldırılarına karşı kalkan gibi korur.
5. Bazı hormon dengelerinin sağlanmasında görev yapmaktadır.

Bu kadar çok hayati görevi olan bir organın sağlığının bozulması ile vücudun çok yönlü zarar görebileceğini tahmin edebiliriz.

KARACİĞER YAĞLANMASI

Karaciğer yağlanması veya yağlı karaciğer hastalığı, karaciğerde anormal derecede yağ birikimi ile gelişen bir hastalıktır. Hastalığın seyri ilerleyici olduğu için tedavi edilmemesi durumunda karaciğer hasarı, siroz hatta karaciğer kanseri gelişimi görülebilmektedir.

Alkol kullanımı ve bazı ilaçların kullanımı dışında gelişen karaciğer yağlanmasının en önemli nedenleri; aşırı ve yanlış beslenme alışkanlıkları, fazla kilolu veya obez olmak, hareketsiz yaşam tarzı şekilde sıralanabilir.

Karaciğer yağlanmasının tedavisi altta yatan metabolik hastalıkların (Tip 2 Diyabet, hipertansiyon, dislipidemi vb.) tedavi ile yaşam tarzı değişikliği (vücut ağırlığı kontrolü, beslenme değişiklikleri ve egzersiz) gerekmektedir.

KARACİĞER YAĞLANMASINDA BESLENMEMİZ

• Karaciğerdeki yağlanmayı azaltarak iyileşmeyi sağlamak için (6 ayda) en az %3-5 vücut ağırlığı kaybı, doku ve hücrelerde oluşan değişikliklerin çoğunu iyileştirmek için ise %7-10 vücut ağırlığı kaybı gerekmektedir.
• Günlük enerji alımının en az 500-1000 kkal/gün azaltılması ile karaciğer yağlanması ve insülin direnci azalmaktadır.
• Tip 2 diyabetli bireylerin  %40-70’inde karaciğer yağlanması görülmektedir. Bu nedenle kan şekeri kontrolü sağlayacak düşük glisemik indeksli, diyabetik tıbbi beslenme tedavisi uygulanmalıdır.
• İşlenmiş gıda ve ilave fruktoz içeriği yüksek ürünler tüketilmemelidir. Günümüzde tatlandırılmış içeceklerin tüketimi ile şeker ve mısır şurubundan elde edilen fruktoz alımı artmıştır. Yağlı karaciğere sahip bireylerin özellikle alkolsüz içecekler ile basit karbonhidrat tüketimi normal karaciğere sahip bireylere göre önemli ölçüde daha fazladır. Alkolsüz içeceklerden fruktoz alımı obezite ve buna bağlı olarak karaciğer yağlanmasının gelişiminin artmasına neden olmaktadır.
• Akdeniz diyeti, yüksek yağlı ve düşük karbonhidratlı bir diyet olmasına ve vücut ağırlığı kaybına neden olmamasına rağmen, karaciğer yağlanmasında (6 haftada) önemli bir iyileşme sağlamaktadır.

Haftada toplam 150-200 dakika orta yoğunlukta aerobik fiziksel aktivite yapılmalıdır. Önerilen bu toplam egzersiz süresi 3-5 seansta yapılabilir.

Kaynaklar:

http://www.tkcv.org/index.php?option=com_content&view=article&id=12&Itemid=142

Chalasani N, Younossi Z, Lavine JE, et al. The diagnosis and management of nonalcoholic fatty liver disease: practice Guideline by the American Association for the Study of Liver Diseases, American College of Gastroenterology, and the American Gastroenterological Association. Hepatology. 2012;55:2005–2023.

Friedman SL, Neuschwander-Tetri BA, Rinella M, Sanyal AJ. Mechanisms of NAFLD development and therapeutic strategies. Nat Med 2018; 24: 908–22.

Sanyal AJ. Past, present and future perspectives in nonalcoholic fatty liver disease. Nat Rev Gastroenterol Hepatol 2019; 16: 377–86.

Powell, E. E., Wong, V. W. S., & Rinella, M. (2021). Non-alcoholic fatty liver disease. The Lancet, 397(10290), 2212-2224.

Campos-Murguía, A., Ruiz-Margáin, A., González-Regueiro, J. A., & Macías-Rodríguez, R. U. (2020). Clinical assessment and management of liver fibrosis in non-alcoholic fatty liver disease. World journal of gastroenterology, 26(39), 5919–5943.

Vilar-Gomez E, Martinez-Perez Y, Calzadilla-Bertot L, Torres-Gonzalez A, Gra-Oramas B, Gonzalez- Fabian L, Friedman SL, Diago M, Romero-Gomez M. Weight Loss Through Lifestyle Modification Significantly Reduces Features of Nonalcoholic Steatohepatitis. Gastroenterology 2015; 149: 367-78.e5; quiz e14-5

Chalasani, N., Younossi, Z., Lavine, J. E., Charlton, M., Cusi, K., Rinella, M., … & Sanyal, A. J. (2018). The diagnosis and management of nonalcoholic fatty liver disease: practice guidance from the American Association for the Study of Liver Diseases. Hepatology, 67(1), 328-357.

Vilar–Gomez E, Martinez–Perez Y, Calzadilla–Bertot L, Torres–Gonzalez A, Gra–Oramas B, Gonzalez–Fabian L, et al. Weight loss through lifestyle modification significantly reduces features of nonalcoholic steatohepatitis. Gastroenterology. 2015;149:367–378.e5

Musso G, Cassader M, Rosina F, Gambino R. Impact of current treatments on liver diseases Z, Lavine JE, Charlton M, Cusi K, Rinella M, et al. The diagnosis and management of nonalcoholic fatty liver disease: Practice guidance from the American Association for the Study of Liver ase, glucose metabolism and cardiovascular risk in non–alcoholic fatty liver disease (NAFLD): a systematic review and meta–analysis of randomised trials. Diabetologia. 2012;55:885–904.

EASL–EASD–EASO Clinical Practice Guidelines for the management of non–alcoholic fatty liver disease. J Hepatol. 2016;64:1388–1402.

Anstee QM, Targher G, Day CP. Progression of NAFLD to diabetes mellitus, cardiovascular disease or cirrhosis. Nat Rev Gastroenterol Hepatol 2013; 10: 330–44.

Tappy L, Le KA. Metabolic effects of fructose and the worldwide increase in obesity. Physiol Rev. 2010; 90(1):23–46.

Vos MB, Lavine JE. Dietary fructose in nonalcoholic fatty liver disease. Hepatology. 2013; 57(6):2525–31.

Johnson RK, Appel LJ, Brands M, Howard BV, Lefevre M, Lustig RH, et al. Dietary sugars intake and cardiovascular health: a scientific statement from the American Heart Association. Circulation 2009; 120: 1011-1020.

Chalasani N, Younossi Z, Lavine JE, Charlton M, Cusi K, Rinella M, et al. The diagnosis and management of nonalcoholic fatty liver disease: Practice guidance from the American Association for the Study of Liver Diseases. Hepatology. 2018;67:328–57.

Zelber-Sagi S, Salomone F, Mlynarsky L. The Mediterranean dietary pattern as the diet of choice for nonalcoholic fatty liver disease: Evidence and plausible mechanisms. Liver Int 2017; 37: 936-949.

 Baratta F, Pastori D, Polimeni L, Bucci T, Ceci F, Calabrese C, Ernesti I, Pannitteri G, Violi F, Angelico F, Del Ben M. Adherence to Mediterranean Diet and Non-Alcoholic Fatty Liver Disease: Effect on Insulin Resistance. Am J Gastroenterol 2017; 112: 1832-1839.

Abenavoli, L.; Milic, N.; Peta, V.; Alfieri, F.; de Lorenzo, A.; Bellentani, S. Alimentary regimen in non-alcoholic fatty liver disease: mediterranean diet. World J. Gastroenterol. 2014, 20,16831–16840.